Energiezuinig bouwen, hoe doe ik dat?

De meeste mensen zijn er intussen van overtuigd dat het belangrijk is energie te besparen en optimaal te gebruiken. Maar hoe doet u dat in de praktijk, wanneer u van plan bent een woning te bouwen? En welke soorten energiezuinige woningen bestaan er? We lichten ze graag voor u toe.

EPB en E-peil

De EPB (EnergiePrestatie en Binnenklimaat)-normen, die vastgelegd zijn door de overheid, moeten ervoor zorgen dat nieuwe woningen energiezuinig zijn. De energiezuinigheid van een gebouw wordt uitgedrukt aan de hand van het E-peil.

Dat brengt allerlei factoren in rekening, zoals verwarming, isolatie, ventilatie en oriëntatie van de woning. Hoe lager het E-peil, hoe energiezuiniger de woning is. De huidige norm voor nieuwe woningen is een E-peil van 30, om te voldoen aan de normen en in het kader van een BEN- of bijna-energie-neutrale-woning (met een E-peil van 30).

S-peil

Het ’S-Peil’ of 'schilpeil' drukt de energie-efficiëntie van de gebouwschil uit. Het vat alle energetische kwaliteiten van de schil (zowel de winsten als de verliezen) samen tot één getal. Het zegt hoe goed de schil bestand is tegen koude winterdagen, maar ook of er genoeg zonnewering is op hete zomerdagen en of de woning een efficiënte vorm heeft. 

Hoe minder energie nodig is om de temperatuur van de wooneenheid op peil te houden en hoe efficiënter de vorm, hoe lager en hoe beter het S-peil. Hoe lager het S-peil, hoe beter het dus gesteld is met de schil van de woning, energetisch gezien.

Lage energiewoning

Wie vandaag kiest voor een betaalbare lage energiewoning (een woning met een E-peil lager dan 30), kan verschillende maatregelen nemen.

1. Optimalisatie van de bouwschil

Hoe beter een woning geïsoleerd is, hoe energiezuiniger de woning is. De volledige buitenschil van een woning (niet alleen de wanden en het dak, ook de vloeren en de ramen) dient daarom goed geïsoleerd te worden.

2. Een goede luchtdichtheid

Luchtdicht bouwen is belangrijk om warmteverliezen via de wanden maximaal te beperken. Elke kier creëert een lucht- en warmtelek. Daarom is het goed de binnenzijde van een woning bijvoorbeeld te bepleisteren of bij houtskeletbouw en daken een extra luchtdichte folie te plaatsen.

3. Compact bouwen

Het komt er niet op aan zo klein mogelijk, maar zo compact mogelijk te bouwen. Dat betekent dat u zo bouwt dat het bewoonbare volume binnen een zo klein mogelijke buitenoppervlakte valt.

Hoe kleiner de muuroppervlakte die in contact komt met de buitenlucht, hoe minder warmte er via die weg verloren kan gaan. Een bol is de meest compacte vorm, maar moeilijk te bouwen. Daarom is een kubus de meest aangewezen bouwvorm.

4. Voldoende ventilatie

Minimale, maar voldoende isolatie is noodzakelijk voor de gezondheid en het leefcomfort. Een ventilatiesysteem met warmterecuperatie betekent een aanzienlijke besparing op uw energiefactuur.

5. Duurzame verwarmingssystemen

Indien u uw woning wil verwarmen en warm water wil hebben, kies dan voor een zuinige, goed afgestelde verwarmingsketel, bij voorkeur van het hoogrendements- of condenserende type.

6. Benutten van zonne-energie

Door een goede oriëntatie en indeling van de woning kunt u maximaal gebruikmaken van de aanwezige zonne-energie. Dat betekent dat 40 tot 60 procent van de totale vensteroppervlakte gericht is naar het zuidoosten, het zuiden of het zuidwesten en dat de grootte van de ramen aan de noordkant van de woning beperkt worden (door er bijvoorbeeld functionele ruimtes te voorzien).
 

Passiefhuis

Een passiefhuis gaat nog een stap verder dan een lage energiewoning. Bij een passiefhuis ligt de warmtevraag lager dan 15kWh/m². In de praktijk komt dat erop neer dat een passiefhuis geen actief verwarmingssysteem nodig heeft. De luchtdichtheid is maximaal n50 < 0,6 h-1. Dit betekent dat er maximaal 60% van de binnenlucht in één uur via kieren naar buiten mag stromen bij een luchtdrukverschil van 50Pa.

BEN

Een BEN-woning is een bijna-energie-neutrale-woning. Sinds 2021 zijn dergelijke woningen de norm in Europa. Het bijzondere aan BEN-gebouwen is dat ze weinig energie verbruiken om te verwarmen, ventileren, koelen of warm water te produceren. De weinige energie die nodig is, haalt de woning bovendien uit hernieuwbare energiebronnen. Het E-peil van een BEN-woning is kleiner of gelijk aan 30.

De prijs

In vergelijking met een lage ernergiewoning zal een passiefhuis 10 tot 15 procent duurder zijn. Tegenover uw inspanning om een energiezuinige woning te realiseren plaatst de overheid een aantal subsidies waarop u een beroep kunt doen. Die subsidies zijn afhankelijk van het type woning dat u bouwt.
 

Uw keuze

Naast de minimumnormen die de overheid oplegt, zijn er tal van mogelijkheden voor wie energiezuinig wil bouwen. Het is belangrijk om op voorhand af te wegen welke keuzes u wil maken en welke prijs u bereid bent daarvoor te betalen.